Veterinair Centrum Someren | Dierenartsenpraktijk

IBR

IBR (Infectieuze Bovine Rhinotracheïtis) is een virusaandoening van de bovenste luchtwegen bij zowel volwassen koeien als jongvee. De infectie kan op verschillende manieren een bedrijf binnenkomen oa. door contact met besmet vee of besmet materiaal, door de lucht en door personen.

Symptomen IBR

– Oog- en neusuitvloeiing

– Hoge koorts

– Rode slijmvliezen in de neus met eventueel beschadigingen

– Verminderde eetlust

– Daling melkproductie

– Verwerpen

– Sterfte

Diagnose IBR

Een diagnose kan gesteld worden aan de hand van ziektebeeld, neusswabs en bloedonderzoek. Bij bloedonderzoek kan er een onderscheid gemaakt worden tussen het vaccinvirus (IgB) en het wild type virus (IgE).

Behandeling en preventie IBR

Een echte behandeling tegen IBR bestaat niet, preventie is de hoofdzaak.

Pijnstillers, eventueel antibiotica tegen secundaire bacteriële infecties kunnen gegeven worden, maar het belangrijkste is veel frisse lucht. Als de koeien een infectie doormaken is noodvaccineren (in de neus) aan te raden. Op die manier zal de infectie aangepakt worden, en sneller doodlopen op het bedrijf.

Zoals bij veel virale aandoeningen is de aanpak vooral gericht op preventie. Koop geen koeien aan, indien u dit wel doet moet eerst een bloedmonster genomen worden. Indien een koe besmet is, moet alles gedaan worden om besmetting naar de rest van de koppel te voorkomen. Dit wordt bereikt door het afzonderen van zieke dieren, maar het beste is om IBR-besmette koeien af te voeren. Vaccinatie kan ook behoren tot een strategie om vrij te worden of blijven, overleg hierover altijd met uw dierenarts.

Paratuberculose

Para-TBC is een slepende besmettelijke darmontsteking. Besmette koeien verspreiden de ziekte via de mest en melk. Vooral kalveren zijn gevoelig voor besmetting. Hoe jonger het dier, des te gevoeliger is het dier voor besmetting. Dit besmette dier zal de bacterie op oudere leeftijd (vanaf ongeveer 2 jaar) gaan verspreiden.

Symptomen paratuberculose

– Meestal pas zichtbaar vanaf ongeveer 2 jarige leeftijd

– Verminderde melkgift

– Verlies van conditie (ondanks de goede eetlust)

– Aanhoudende diarree, meestal niet continu

– Geboortegewicht van de kalveren is laag.

Diagnose paratuberculose

Via melk-, bloed- of mestonderzoek kan een para-TBC infectie aangetoond worden bij volwassen koeien.

Behandeling en preventie paratuberculose

Er is geen behandeling mogelijk, er dient dus voorkomen te worden dat er infectie en verspreiding plaatsvindt binnen het bedrijf. Aangezien heel jonge kalveren het gevoeligst zijn voor infectie moeten vooral rond de geboorte en tijdens de eerste levensweken preventieve maatregelen genomen worden. Een hygiënische verlossing (met zo min mogelijk contact tussen kalf en koeienmest) meteen afzonderen van kalveren na de geboorte en biest verschaffen van koeien die vrij zijn van Para-TBC zijn enkele maatregelen die genomen kunnen worden.

Kalverdiarree

De meest voorkomende oorzaken van kalverdiarree zijn voedingsdiarree, E.Coli, rota- en coronavirus, cryptosporidium, coccidiose en salmonellose.

Voedingsdiarree

Dit wordt veroorzaakt door opname van slecht voer of slechte melk.

Verkeerd aangemaakt melkpoeder (verkeerde oplostemperatuur, onjuiste concentratie en slecht opgelost poeder), overvoedering, onjuiste toediening zijn mogelijke oorzaken die te zoeken zijn bij de melk. Ook plotseling veranderingen in het voer, een slechte hygiëne en slechte graskuil en hooi kunenn diarree veroorzaken.

Infectieuze oorzaken van diarree

Escherichia Coli: Diarree die optreedt tijden de eerste 3 levensdagen.

Rota- en Coronavirus: Diarree van 4 dagen tot 21 dagen leeftijd.

Cryptosporidium: Diarree van 6 dagen tot 28 dagen leeftijd.

Coccidiose: Diarree vanaf ongeveer 1 maand oud.

Salmonellose: Kan op alle leeftijden voorkomen. Manifesteert zich meestal door een acute bloederige diarree, bij kalveren meestal met dodelijke afloop. De meeste van onze rundveedierenartsen zijn salmonella-gecertificeerd, en helpen u graag bij het opstellen van een plan van aanpak.

Diagnose kalverdiarree

Met behulp van een sneltest kunnen wij de kalvermest onderzoeken op de 4 belangrijkste vormen van infectieuze diarree. Reeds na 5 minuten zien we welke kiem(en) de oorzaak is (zijn). In ons laboratorium kan de mest ook onderzocht worden op coccidiose en salmonella. Indien niets uit deze testen komt moet dus steeds aan een voedingsdiarree of een minder voorkomende oorzaak van kalverdiarree (Clostridium, BVD, ,…) gedacht worden.

Behandeling kalverdiarree

Aangezien een kalf door diarree heel veel vocht verliest moet eerst een vochttherapie gegeven worden. Indien het kalf nog drinkt moeten elektrolyten toegediend worden. Het best is om verschillend kleinere porties (4x of meer per dag) elektrolyten lichaamswarm aan te bieden. Indien het kalf niet meer wil drinken kunnen wij elektrolyten rechtstreeks in het bloed laten lopen waarna de orale vochtvoorziening moet hervat worden. Met behulp van de sneltest kunnen we, in het geval van een infectieuze diarree, een gericht behandeling inzetten.

Preventie kalverdiarree

De belangrijkste preventieve maatregelen zijn een correcte biestvoorziening, hygiëne en correcte gezondheidsstatus. Elk kalf moet voldoende biest krijgen (2 liter binnen het eerste levensuur en 6 liter binnen de eerste levensdag). De biest moet ook van goede kwaliteit zijn. De biestkwaliteit is te meten met speciale biestmeters en is te verbeteren via vaccinatie van het moederdier enkele weken voor afkalven. Voordat een nieuw kalf in een hok wordt gelegd moet dit hok of deze iglo grondig gereinigd en ontsmet worden met aangepast reinigingsmiddel. De hokken moeten ook steeds goed ingestrooid worden zodat de kalveren netjes en droog liggen.  Ook minder voor de hand liggende oorzaken als droogstandsrantsoen, afkalfmanagement of mineralenvoorziening kunnen een rol spelen in het ontstaan van diarree bij kalveren. Graag helpen wij u bij de diagnose, aanpak en opstellen van een plan van aanpak.

Neospora

Neospora caninum is een parasiet die een van de belangrijkste besmettelijke oorzaken van verwerpen bij koeien is. Een infectie kan van moeder op kalf overgedragen worden of kan via een eindgastheer (de hond) gebeuren. Regelmatig nog vinden we bedrijven met Neospora-verwerpers.

Symptomen neospora

Een Neospora-infectie leidt niet tot ziekteverschijnselen bij de koeien, maar kan wel de dood van de ongeboren vrucht veroorzaken. Een enkele keer worden kalveren geboren met hersenafwijkingen ten gevolge van Neospora. Niet elk geïnfecteerd dier verwerpt, maar de infectie wordt wel overgedragen waardoor de infectie in stand wordt gehouden op een bedrijf, binnen familielijn.

Verloop neospora

1. Van moeder op kalf

Overdracht van koe op kalf is de belangrijkste besmettingsbron. Meer dan tachtig procent van de kalveren geboren uit een besmette koe is eveneens besmet. Op deze manier kan een Neospora-besmetting zich heel lang in het koppel handhaven. Eens besmet blijft een rund levenslang geïnfecteerd. De meeste tijdens de dracht geïnfecteerde kalveren worden op het oog gezond geboren.

2. Via een eindgastheer

Een rund kan op elke leeftijd worden besmet via een eindgastheer (de hond). De hond neemt besmet materiaal van het rund op, bijvoorbeeld een verworpen vrucht, nageboorte of vruchtwater. Een tijdje scheidt de hond met de ontlasting besmettelijke eitjes van de parasiet weer uit. Via het voer of het drinkwater neemt de koe de besmettelijke eitjes op. De besmetting wordt door de koe niet met de mest uitgescheiden.

Diagnose neospora

– Bloedonderzoek op antistoffen is de makkelijkste en meest gebruikte methode om een Neospora-infectie aan te tonen.

– Een positief tankmelkonderzoek wijst erop dat 10 à 15% of meer van de melkgevende koeien besmet zijn.

– Onderzoek van de verworpen vrucht kan ook gebeuren. Dit kan zinvol zijn als regelmatig koeien verwerpen op uw bedrijf, en er geen andere oorzaak aangewezen kan worden. Onderzoek van verwerpers is sowieso verplicht in Nederland (i.v.m. Brucellose).

Behandeling en preventie neospora

Neospora is NIET te genezen!

De nakomelingen van besmette koeien mogen niet aangehouden worden aangezien er een grote kans is dat deze ook besmet zijn. Besmette koeien worden daarom best geïnsemineerd met een vliesstier en moeten afgevoerd worden.

Indien een hond op uw bedrijf aanwezig is dient voorkomen te worden dat deze toegang heeft tot het afkalfhok of de ligboxenstal. Tevens moet er voor gezorgd worden dat er geen ontlasting van de hond op het voer of in het drinkwater terecht komt. Bij de aankoop van nieuwe runderen is het zeker aan te raden om deze dmv een bloedonderzoek te onderzoeken op deze parasiet.

Salmonella

Salmonella is een bacterie die zowel bij volwassen koeien als bij kalveren erge schade kan veroorzaken en kan oa. verspreid worden door aankoop van dieren, contact met mest (afkomstig van varkens, koeien of kalveren), contact met mensen of ongedierte en het drinken van oppervlaktewater.

Symptomen salmonella

Bij volwassen dieren wordt vooral hoge koorts (40-41 ºC), diarree (soms met bloed en slijmvliezen van de darm), verwerpen en sterfte gezien.

Bij kalveren worden vooral sterfte, diarree, longproblemen en gewrichtsontstekingen opgemerkt.

Verloop salmonella

Het verloop van een Salmonella infectie op een bedrijf kan variabel zijn. Sommige bedrijven blijven lang besmet, en andere komen er weer vlot vanaf. Alles hangt samen met het acuut ingrijpen, diagnose en voorkomen dat de opfok besmet word. Sommige dieren kunnen levenslang besmet blijven met Salmonella, met of zonder symptomen (dragers), dit kan de bestrijding moeilijk maken.

Diagnose salmonella

Indien u denkt dat een dier besmet is, dan kan de diagnose gesteld worden dmv. mest- of bloedonderzoek. Ons laboratorium heeft de nodige kennis en apparatuur om een correcte diagnose van de bacterie op mest te stellen. Een uitslag kunt u ongeveer 3 dagen na binnenbrengen van de mestmonsters verwachten. Het bloedonderzoek gaat via de Gezondheidsdienst.

Indien de tankmelk ongunstig is, heeft 10% of meer van de koeien antistoffen hiertegen.

Bij een verwerper moet bloed genomen worden, naast de traditionele onderzoeken kan ook naar Salmonella gezocht worden.

Preventie salmonella

Om ervoor te zorgen dat de kiem zich niet verspreidt op uw bedrijf is een goede hygiëne en een optimale weerstand van het vee belangrijk. Zieke dieren moeten geïsoleerd worden, vervolgens moet de omgeving gereinigd worden (bv. met Kenosan) en daarna moet ontsmet worden (bv. met Virocid). Ontsmettingsbakken op verschillende plaatsen op het bedrijf zijn noodzakelijk. Aan te raden is dat er voor de kalveren een aparte overall en laarzen voorzien worden om verspreiding naar de jongste dieren te voorkomen. Verder moet er ook gedacht worden aan andere hygiënische maatregelen zoals de handen wassen voordat de kalveren worden verzorgd, een goede ongediertebestrijding, het weren van vogels op uw bedrijf, enzovoort.

Een optimale weerstand van het koppel kan bekomen worden door een goed uitgebalanceerd rantsoen te verschaffen, door de vitaminen- en mineralenvoorziening te optimaliseren en door andere infecties zoals leverbot, BVD en IBR aan te pakken.

Behandeling salmonella

Zieke dieren moeten na een bacteriologisch onderzoek met antibiotica en pijnstillers behandeld worden. In veel gevallen slaat de behandeling niet aan.

Gevolgen van salmonella voor de mens

Salmonella is een zoönose, dit wil zeggen dat de ziekte kan overslaan van koe op mens. Het is daarom zeer belangrijk om een goede persoonlijke hygiëne na te streven om uzelf en uw gezinsleden te beschermen. Geen rauwe melk drinken, de handen regelmatig wassen en ontsmetten en de handen en armen beschermen tijdens verlossingen zijn maatregelen die kunnen genomen worden om een Salmonellabesmetting te voorkomen.

Blok56 - Webdesign & Grafisch ontwerp ×

Blok56, één ontwerpburo voor uw complete visuele communicatie. Het ontwerp van uw logo tot complete huisstijl, (product)fotografie, virtuele tours en natuurlijk uw website of webshop.

Ook zin om een project te starten? Neem contact met ons op, dan gaan we bouwen aan uw merk!

Contactinformatie

Emmasingel 56, 6001 BD Weert

Ontwerpburo:Blok56.nl
Email:info@blok56.nl
Telefoon:+31 (0) 495 623 646
Scroll naar top